Waarom aandacht voor werkdruk?
Waarom moeten werkgevers en werknemers meer aandacht besteden aan werkdruk?
Een hoge werkdruk heeft ongunstige gevolgen voor de gezondheid. Een hoge werkdruk heeft allerlei ongunstige gevolgen voor de gezondheid.
Op de korte termijn uit zich dit in o.a. slaapklachten, een slechte stemming, geïrriteerdheid en oververmoeidheid.
Blijft een hoge werkdruk voortduren, dan kan dit leiden tot ernstige gezondheidsklachten, ziekten aan hart en bloedvaten, burn-out, depressie en andere stoornissen.
Een hoge werkdruk kost werkgevers veel geld
- Een hoge werkdruk kan naast persoonlijk leed ook veel kosten veroorzaken. Hier zijn vele redenen voor:
- Werkdruk verhoogt de kans op ziekten en stoornissen, waardoor medewerkers eerder uitvallen door ziekteverzuim of arbeidsongeschiktheid.
- Werkdruk vermindert productiviteit en klantvriendelijkheid omdat medewerkers zich moeilijk kunnen concentreren en sneller geïrriteerd raken.
- Medewerkers die uitvallen door werkdruk kunnen schade verhalen bij de werkgever.
De Arbowet verplicht medewerkers om op werkdruk te letten
De Arbowet besteedt nadrukkelijk aandacht aan de zorgplicht van werkgevers om de werkdruk binnen organisaties zoveel mogelijk terug te dringen.
De Arbeidsinspectie kan bedrijven beboeten die hier niet voldoende aandacht aan besteden.
Medewerkers vinden het terugdringen van werkdruk belangrijk
Recentelijk onderzoek [3] heeft laten zien dat 58% van de medewerkers vindt dat het terugdringen van werkdruk belangrijk is. Medewerkers die onder hoge druk staan ervaren minder plezier in hun werk, zijn minder betrokken en voelen zich minder vitaal.
Wat zijn verplichtingen rondom werkdruk?
De verplichtingen rond werkdruk komen enerzijds voort uit de Arbowet en andere wetten en anderzijds uit branche- en bedrijfsafspraken.
Wat zegt de Arbowet over werkdruk?
De Arbowet die vanaf 1 januari 2007 [1] van kracht is bevat een aantal bepalingen die relevant zijn voor het thema werkdruk.
- Werkdruk als vorm van psychosociale arbeidsbelasting
In de Arbowet wordt werkdruk expliciet vermeld als een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Ook seksuele intimidatie, agressie, geweld en pesten worden hier onder gerekend. Deze vijf vormen van belasting zijn volgens de wet belangrijke oorzaken van werkstress. - Verregaande zorgplicht voor de werkgever
De werkgever heeft een zorgplicht voor het aanbieden van een gezonde en werkzame werkomgeving aan medewerkers. Dit heeft niet alleen betrekking op fysieke aspecten van de werkomgeving, zoals geluidshinder, temperatuur en werkplek, maar ook op de psychosociale arbeidsbelasting zoals werkdruk en sociale onveiligheid. - Beleidsvoeringverplichting voor psychosociale arbeidsbelasting
De Arbowet verplicht werkgevers om binnen het eigen arbobeleid, een concreet beleid op te stellen en te voeren dat gericht is op voorkoming en -indien dat niet mogelijk is- beperking van psychosociale arbeidsbelasting (art 3, lid 2). De beleidsverplichting krijgt in artikel 2.15 van het Arbobesluit nadere invulling. Indien bij het opstellen van een risico-inventarisatie en –evaluatie een risico ten aanzien van PSA in het geding is, dient de werkgever maatregelen te ontwikkelen voor de beheersing van dit risico. Deze maatregelen dienen passend te zijn bij de eigen organisatie of branche, waarbij rekening wordt gehouden met maatregelen, die in het kader van beheersing van PSA inmiddels zijn gaan behoren tot de stand der wetenschap.
De rol van de verschillende partijen?
Naast de werkgever zijn een aantal belangrijke partijen betrokken:
- Ondernemingsraad
De ondernemingsraad heeft volgens de Wet op de Ondernemingsraden en de Arbowet het recht op informatie, overleg, advies en instemming op het terrein van het arbeidsomstandighedenbeleid. De OR mag bijvoorbeeld deskundigen uitnodigen om advies uit te brengen (art 16, lid 1 en 3) en dient inzage en inspraak te krijgen in te nemen besluiten (art 25). - Medewerkers
De Arbowet stelt nadrukkelijk dat ook medewerkers verantwoordelijk zijn voor de eigen veiligheid en gezondheid (art. 11). Dit betekent dat medewerkers ook zelf aan de bel moeten trekken als ze merken dat het werk een hoge tol begint te eisen. - Arbeidsinspectie
De Arbowet maakt het mogelijk voor de Arbeidsinspectie om boetes op te leggen aan werkgevers die onvoldoende aandacht besteden aan het terugdringen van psychosociale arbeidsbelasting. De Arbeidsinspectie krijgt ook een rol bij het toetsen van de Arbocatalogi (zie verderop) die worden opgesteld voor verschillende sectoren. - Overheid
De overheid streeft er naar om zoveel mogelijk doelbepalingen op te nemen in de Arbowet. Deze bepalingen (het publieke domein) kunnen daarna per sector (het private domein) worden ingevuld door middel van concrete afspraken en maatregelen in Arbocatalogi
Bron: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (2008)